Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 16-06-2020

spitsmuizen

betekenis & definitie

v./m. (mv.), Soricidae, een zoogdierenfamilie, behorend tot de orde insekteneters, ruim 250 soorten omvattend.

ⓔ Spitsmuizen zijn alle klein, en hebben een beweeglijke, verlengde snuit, lange staart en muskusklieren bij de staartwortel. Zij worden wel gevangen door de huiskat, maar nooit opgegeten. De voornaamste vijanden zijn vogels, o.a. uilen. Spitsmuizen graven meestal niet. In verhouding tot hun grootte zijn het geweldige rovers, die per dag meer dan het eigen gewicht aan voedsel kunnen verwerken. Hun leven is kort (vaak slechts 1 jaar), maar zeer intensief. Spitsmuizen bewonen de hele wereld, behalve de poolstreken en het Australische gebied.

In Nederland en België komen 6 soorten voor; de belangrijkste zijn: de dwergspitsmuis, Sorex minutus (de kleinste inheemse soort); de bosspitsmuis,

S. araneus; de waterspitsmuis, Neomys fodiens (voornamelijk aan de waterkant, goed zwemmer, leeft van waterdieren, de grootste inheemse soort); de veldspitsmuis, Crocidura leucodon; de huisspitsmuis, Crocidura russula (veelal in de nabijheid van de mens). De dwergspitsmuis is 43-64 mm lang met een staart van 31-46 mm, de waterspitsmuis daarentegen 72-96 mm met een staart van 47-77 mm. Dwerg-, bosen waterspitsmuis hebben tanden en kiezen met opvallend gekleurde punten; het gebit van de velden huisspitsmuis is geheel wit. Spitsmuizen zijn in veel opzichten voor de mens zeer nuttig door het vernietigen van grote hoeveelheden schadelijke organismen (o.a. insekten). Het speeksel van verscheidene soorten is giftig en speelt een rol bij het overweldigen van naar verhouding grote prooidieren; over de uitwerking bij de mens is weinig bekend, maar het is vermoedelijk onschadelijk.

LITT. P. Crowcroft, The life of the shrew (1957).

< >