(Spelunca), Italiaans badplaatsje aan de Tyrrheense Zee. In de buurt van Sperlonga werd in 1957 bij de aanleg van een autoweg tussen Rome en Napels een grotnymfaion ontdekt dat behoorde bij de in de naaste omgeving gelegen villa van keizer Tiberius (14—37 n.C.).
In de grot bevonden zich een rechthoekig bassin en een tweetal achter in de grotwand uitgehakte nissen. In het rechthoekige bassin was een eilandtriclinium. In het ronde bassin werden in 1957 7000 brokstukken van beeldhouwwerk gevonden. Het reconstructiewerk heeft geleid tot identificatie van o.a. de volgende laathellenistische beeldengroepen (die episoden uitbeelden uit de Ilias en Odyssee): De blindmaking van de cycloop Polyfemos (nisgroep), Skylla die bezig is makkers van Odysseus te verslinden (middengroep ronde bassin), Menelaos met het lijk van Patroklos en De roof van het Trojaanse ➝palladium. In de bouw van de grot kan men twee fasen onderscheiden: de vroege Keizertijd en een volledig nieuwe inrichting in de Flavische tijd (ca.69—96).LITT. G.Iacopi, L’antro di Tiberio a Sperlonga (1963); G.Saflund, The Polyphemus and Scylla groups at Sperlonga (1972); B.Andreae en B.Canticello, Die Skulpturen von Sperlonga (1973).
