v./m.,
1. reeks waarin men metalen kan rangschikken al naar de elektrische spanning die zij onder bepaalde omstandigheden opwekken (e);
2. (chemie) ➝verdringingsreeks.
(e) Als twee metalen elkaar aanraken, ontstaat daartussen een elektrische spanning (potentiaalverschil), die afhangt van de aard der metalen en van de temperatuur (➝contactpotentiaal). Volta (1745-1827) ontdekte, dat men de metalen in een reeks kan rangschikken, zodanig, dat elk metaal van de reeks, in aanraking met het volgende, een hogere potentiaal krijgt dan dit volgende (spanningsreeks van Volta). Het potentiaalverschil tussen twee termen van deze reeks verandert niet door tussenschakeling van één of meer andere stoffen uit dezelfde reeks. In een gesloten kring, gevormd uit metalen van de spanningsreeks, is de som der contactpotentiaalverschillen nul, zodat geen stroom loopt. Dit verandert echter, als één der contactplaatsen een andere temperatuur heeft dan de andere (➝thermolektriciteit).
De spanningsreeks van de metalen in volgorde van toenemende potentiaal is: Li, K, Na, Mg, Zn, Cr, Fe (Fe I), Cd, Co, Ni, Pb, Sn, Fe (Fe II), H2, Cu, Ag, Hg, Au.
Plaatst men twee verschillende metalen in een elektrolyt, dan ontstaat tussen die metalen een potentiaalverschil; zo krijgt zink in zwavelzuur een lager potentiaal dan koper. Kiest men als ene elektrode een vaste standaardelektrode (waterstofelektrode), dan kan men de metalen in een spanningsreeks plaatsen, uitgaande van het potentiaalverschil dat zij met deze elektrode vertonen. De potentiaalverschillen die men hier vindt, zijn verschillend van die uit de spanningsreeks van Volta.
