[Sanskriet], m. (-s), lid van een hindoesekte in Voor-Indië.
(e) De ca. 8 mln. sikhs wonen voornamelijk in de Punjab. Stichter van hun gemeenschap was Nanak (*1469, f1538), die optrad tegen verscheidene instellingen van het hindoeïsme (beeldendienst, bedevaarten, kastenindeling, weduweverbranding) en tegen de voornaamste leerstellingen van de koran. Hij verkondigde de heerschappij van één God als heer van alles. Na hem werd de leer door negen godsdienstige hoofden, goeroes, verder ontwikkeld; de tiende en meest vereerde is Govind Singh (*1675, ♱1708), die de godsdienstige voorschriften in de tegenwoordige vorm redigeerde. Het heilige boek van de sikhs is de →Adigranth, in 1604 bijeengebracht door de vijfde goeroe Arjan. De Gouden Tempel te →Amritsar, opgericht door Arjan, is nog steeds een pelgrimsoord.
Govind Singh is ook de stichter van de militaire staat van de sikhs in de Punjab, die met wisselend succes de grootmogol bestreed. De staat viel uiteen, maar werd in 1792 door Ranjit Singh hersteld als het Rijk van Lahore. In 1845 kwam dit in oorlog met de Engelse East India Company en werd in twee veldtochten onderworpen (1849). Tijdens de Indische opstand (1857) steunden de sikhs het Engelse gezag en leverden daarna een belangrijk contingent van het leger, de politie en ambtenaren. Onder de sikhs bestaan verschillende groepen. De voornaamste, de khalsa, volgt de leer van Govind Singh met aanpassing aan de tijd.
Zij bezit een theologisch college in het geestelijk centrum Amritsar en talrijke scholen. Hun leer veroordeelt het gebruik van alcohol en tabak; zij neemt zielsverhuizing aan en heeft verscheidene ceremoniën, o.a. een doop bij het bereiken van de volwassen leeftijd, waarbij een man tevens de naam singh (leeuw) toegevoegd krijgt. De sikhs zijn etnisch in hoge mate homogeen en zeer trouw aan hun godsdienst. Het kastensysteem komt bij de sikhs niet voor.
LITT. T.Singh e.a., Selections from the sacred writings of the sikh (1960); H.W.McLeod, Guru Nanak and the sikh religion (1968); W.H.McLeod, The evolution of the sikhs community (1976).
