Siéyès

betekenis & definitie

Émanuel Joseph, graaf, Frans politicus, *3.5.1748 Fréjus, ♱20.6.1836 Parijs. Siéyès, roomskatholiek geestelijke en vicaris-generaal van het bisdom Chartres, was een van de drijvende krachten van de Franse Revolutie. Hij kreeg grote bekendheid door zijn verkiezingsgeschrift Qu’est-ce que le tiers état? waarin hij privileges van adel en geestelijkheid afkeurde. Siéyès werd in 1789 afgevaardigde van de derde stand naar de Staten-Generaal. Hij haalde de derde stand over om, na afloop van de koninklijke zitting, zich tot Nationale Vergadering uit te roepen. Hij had een belangrijk aandeel in de totstandkoming van de Déclaration des droits de l’homme et du citoyen. Siéyès was voorstander van een beperkt censuskiesrecht omdat hij vreesde dat de armen hun stem zouden verkopen. Als lid van de Nationale Conventie stemde Siéyès voor de dood van de koning. Na de val van Robespierre (1794) werd hij lid van het Comité de Salut Public. Nadat hij in 1798 gezant te Berlijn geworden was, kwam hij in 1799 in het Directoire. Siéyès beraamde met Joubert een staatsgreep en wendde zich na diens dood tot Napoleon. Na de staatsgreep van 18 brumaire (9.11.1799) werd Siéyès als consul overschaduwd door Napoleon, trad af en werd voorzitter van de Senaat. In 1815 moest Siéyès als ‘koningsmoordenaar’ vluchten, maar hij kon in 1830 terugkeren. Werk: Notice sur la vie de Siéyès (1795; autobiografie).