Polynesische archipel in de Grote Oceaan, ca. 2600 km ten noordoosten van NieuwZeeland, 3034 km2, 180000 inw. De archipel bestaat uit een keten van vulkanen die zich in noordwest-zuidoostelijke richting uitstrekt over 560 km.
Er heerst een tropisch zeeklimaat. De archipel is staatkundig verdeeld in de onafhankelijke staat West-Samoa (de eilanden Savai’i en Upolu) en het territorium van de VS (de eilanden Tutuila, Aunu’u, Manua Eilanden en Swains Eiland), 197 km2, 26000 inw. Hoofdplaats: Pago-Pago. Ingeblikte tonijn, kopra en pandanusmatten worden uitgevoerd. Het Amerikaanse deel heeft een wetgevend lichaam, opgebouwd uit twee kamers en met beperkte wetgevende bevoegdheden. Inheems gewoonterecht wordt voorzover niet in strijd met Amerikaanse wetten toegestaan. GESCHIEDENIS
De Samoa Eilanden werden in 1722 ontdekt door J.Roggeveen. De economische ontsluiting van de eilanden werd begonnen door de Duitsers. In 1879 vestigden Duitsland, de VS en Engeland bij verdrag elk een kolenstation op de Samoa Eilanden, dat in 1889 onder toezicht van deze drie staten werd gesteld en in 1899 tussen Duitsj land en de VS werd verdeeld. Het Duitse deel kwam in 1919 als mandaatgebied bij Nieuw-Zeeland en werd op 1.1.1962 een zelfstandige staat.
CULTURELE ANTROPOLOGIE
Aangezien de voedselvoorziening weinig inspanning vergde, heeft de Samoaanse cultuur zich kunnen ontwikkelen tot zeer complexe politieke en ceremoniële systemen. De belangrijkste politieke eenheid is het dorp, waarin enkele verwante families wonen. De familiehoofden vormen de dorpsraad en het hoofd van de aanzienlijkste familie is het dorpshoofd (chief). Deze wordt bijgestaan door een dorpsredenaar (talking chief), die bij de uiterst formele ceremonies het woord voert en met zijn welsprekendheid het prestige van het dorp tegenover andere dorpen in hoge mate bepaalt. Daarnaast heeft elk dorp een taupo, een meisje van hoge afkomst, meestal een zuster of dochter van het dorpshoofd, dat met vele taboes is omgeven. De taupo, die tot haar huwelijk maagd moet blijven, is het middelpunt van alle belangrijke dorpsceremonies, waarbij ook de kavadrank een vooraanstaande rol speelt.
Enkele dorpen te zamen vormen een district, met aan het hoofd een high chief. De districten waren in het verleden verbonden tot twee elkaar beconcurrerende afdelingen, elk met een (vooral ceremoniële) koning aan het hoofd. Tussen districten en afdelingen kwam oorlog veelvuldig voor. Opvallend was in het verleden de zeer uitgebreide tatoeage, zowel van mannen als van vrouwen. De traditionele kleding werd gemaakt van baststof (tapa). Na een aanvankelijk sterke daling in het bevolkingsaantal als gevolg van door de blanken geïmporteerde ziekten, neemt de bevolking de laatste decennia weer toe. Ondanks de opneming van veel westerse elementen heeft de cultuur zijn eigen karakter nog voor een aanzienlijk deel weten te bewaren.
LITT. M.Mead, Coming of age in Samoa (13e dr. 1961).
