Johannes, Frans filosoof, *ca.1050 Compiègne, †ca.1120. Roscellinus trad op als leermeester in de dialectiek en werd door zijn onderricht een omstreden figuur.
Van hem is slechts een brief aan zijn leerling Abaelard bewaard; voor het overige is men aangewezen op het getuigenis van tegenstanders, zoals Anselmus van Canterbury. Roscellinus wordt beschouwd als de grondlegger van het nominalisme. Hij verwierp de toen gangbare realistische opvatting aangaande de universalia: alleen het individuele is realiteit; het universale is niets meer dan een flatus vocis (stemgeluid).