[Ital. rilievo, Lat. relevare, verheffen], o. (-s),
1. verhevenheid, het uitsteken of uitkomen boven iets anders; (m.n. in de kunst) het half-verheven-zijn van een voorstelling (of van een gedeelte daarvan) op een vlakke achtergrond: voorstellingen in reliëf; en reliëf, verheven;
2. (fig.) het op de voorgrond treden of spreken, contrast of nadruk: kleine trekjes die aan een levensbeschrijving bijzetten; aan een zaak meer reliëfgeven, die meer laten uitkomen;
3. de (natuurlijke) oneffenheid van een oppervlak: het van de huid; het geografisch reliëf
Het reliëf benadert de schilderkunst door het niet-vrijstaand karakter van de voorstelling. Met betrekking tot de diepte van de reliëfsculptuur onderscheidt men: hoogreliëf, waarbij de voorstelling nagenoeg losstaat van de achtergrond, middenreliëf, laagreliëf (bas-reliëf) en schiacciato, waarbij de voorstelling zich nauwelijks van de achtergrond verheft. Daarnaast kan de voorstelling ook in de oppervlakte gegrift worden, zoals bij zegelringen het geval is. Men spreekt dan van intaglio (cavo rilievo). In de moderne kunst springt men vrijer om met het reliëfvlak, d.w.z. men gaat steeds minder uit van een hecht verband tussen grond en oppervlak, zodat de diverse hoogtepunten op verschillende niveaus kunnen worden aangebracht.
LITT. W.Messerer, Das Relief im Mittelalter (1959); L.R.Rogers, Relief sculpture (1974).
