[Fr., weerspannig],
I. bn., ongevoelig, niet te beïnvloeden, m.n. door prikkels
II. zn. m. (-en, -s), weerspannig; iemand die zich aan de militaire dienst onttrekt.
Een bepaalde diersoort kan refractair zijn voor bepaalde ziekteverwekkers: natuurlijke ongevoeligheid. Men kan ook refractair tegen een ziekte worden, doordat men vroeger (soms ongemerkt) de ziekte reeds heeft doorgemaakt, dan wel passief (door inenting) immuniteit heeft verworven.
Een refractaire periode is een herstelfase, een kort tijdinterval, tijdens hetwelk een overigens prikkelbare structuur op hernieuwde prikkeling niet reageert. Zo volgt op elke hartspiercontractie een refractaire periode; eveneens op elke opwekking van een actiestroom (impuls) in een zenuwvezel. De prikkelbare structuur is aanvankelijk absoluut refractair (er treedt geen enkele reactie op), waarna een relatieve refractaire periode volgt, gedurende welke de aanvankelijk zeer hoge prikkeldrempel tot de normale waarde daalt, terwijl tegelijkertijd de aanvankelijk zwakke reactie tot een van normale sterkte toeneemt, zie latentietijd.
