Zuidafrikaanse stad, zetel van de regering en hoofdstad van de prov. Transvaal, 1370 m boven zeeniveau, 563400 inw.
Pretoria is een belangrijk wetenschappelijk en cultureel centrum: o.a. universiteit van Pretoria (1930), universiteit van Zuid-Afrika voor schriftelijk onderwijs, research-instituten, meteorologisch instituut, Radcliffe-observatorium (1937), twee musea, technisch college, onderwijzeropleiding. De industrie omvat een staalfabriek, spoorwegwerkplaatsen, levensmiddelen, machines, metaalwaren, staatsdrukkerij, meubels, glas, papier, cement, stenen, dakpannen, tabak en elektronische apparatuur. In de nabijheid bevinden zich ijzerertsgebieden en de Premiermijn, waar in 1950 de Cullinan diamant werd gevonden. Pretoria is een verkeersknooppunt met een internationale luchthaven (Jan Smuts) en militaire vliegvelden te Swartkop en Waterkloof.De stad (570 km2) is gebouwd in schaakbordpatroon en heeft vele parken (106), lanen en beplantingen (Stad der Jacaranda’s). Het centrum is Church Square (6 ha) met o.a. Kruger-Monument en Paleis van Justitie.
De woning van S.J.P.Kruger is thans museum. Er zijn vele regeringsgebouwen.
GESCHIEDENIS
Pretoria werd in 1855 door M. W.Pretorius gesticht en genoemd naar zijn vader, A.Pretorius. In mei 1860 werd de Transvaalse regeringszetel van Potchefstroom naar Pretoria verplaatst. In de Boerenoorlog kwam in 1900 de stad aan lord Roberts. Op 31.5.1902 werd er het vredesverdrag ondertekend, waarmee de Boerenoorlog beëindigd werd. In 1910 werd Pretoria hoofdstad van de Unie van Zuid-Afrika.
