[Gr.j, o. (g. mv.), hypothetische stof die zou ontwijken bij verbranding.
(e) Het phlogiston werd gepostuleerd door G.E. Stahl ter verklaring van de verbrandingsen oxidatieverschijnselen, nadat J.J.Becher de grondslag voor deze theorie had gelegd. Volgens deze leer berust het verbranden van een stof op het ontwijken van phlogiston. Naarmate stoffen meer phlogiston bevatten, waren zij meer brandbaar. Een vuurverschijnsel was het heftig uitdrijven van die stof. Koolstof en waterstof waren rijk aan phlogiston.
De metalen zouden ook een zekere hoeveelheid bevatten, die bij het branden of roesten vrijkwam, terwijl de metalen overgingen in de metaalkalken (later als oxiden gekenmerkt). Dat in een gesloten ruimte de verbranding, zelfs van zeer brandbare stoffen, spoedig ophield, werd verklaard door aan te nemen dat die ruimte dan verzadigd aan phlogiston was. De phlogistontheorie werd pas algemeen verlaten, toen door Lavoisier (1774) e.a. ondubbelzinnig aangetoond was, dat een stof bij verbranden zuurstof opnam en altijd zwaarder werd. Het zwaarder worden van vele stoffen, o.a. de metalen, was ook de phlogistici bekend, doch deze verklaarden dit door o.a. het soortelijk gewichtsverschil tussen de uitgangsstof en het verbrandingsprodukt de doorslag te laten geven in plaats van het absolute gewichtsverschil, aangezien het soortelijk gewicht van phlogiston kleiner moest zijn dan van lucht, waarin de verbrandingen plaatsvonden.
