in de oudheid stad in het Perzische Rijk, waarvan de ruïnes bij de dorpen Hajjuabad aan de Pulwar en Tachti-Dzjamsjid, ten noord-oosten van Sjiraz liggen. Persepolis was de sacrale hoofdstad van het rijk van de Achaimeniden.
Zij werd door Dareios I ca.520 v.C. gesticht en door Xerxes I en Artaxerxes I uitgebreid. In Persepolis vierde de koning elk jaar op 21 mrt. de nieuwjaarsfeesten meto.a. een wapenschouw en het in ontvangst nemen van geschenken. De stad was geen administratief of politiek centrum. Door de Macedonische koning Alexander de Grote werd Persepolis gedeeltelijk verwoest (330 v.C.). Onder de heerschappij van de Sassaniden (vanaf 224 n.C.) kwam de stad, die toen Istachr heette, opnieuw tot bloei. Toen het Perzische Rijk door de Arabieren was bezet (637-42) verloor de stad haar betekenis.
Het bestaan van de paleisruï;nes was in Europa al in de 17e eeuw bekend door de reisverslagen van o.a. de Nederlander C. de Bruyn. In de omgeving van de stad bevinden zich de van reliëfs voorziene rotsgraven van de Perzische koningen (vanaf Dareios I). Bij opgravingen door E.Herzfeld (1932-33) en E.F.Schmidt (1936-39) werden belangrijke vondsten gedaan. Na de Tweede Wereldoorlog werd archeologisch onderzoek verricht door o.a. A.Godard. In 1971 was Persepolis het middelpunt van grootse feesten ter herdenking van het 2500-jarig bestaan van de Perzische monarchie.
Litt. E.F.Schmidt, Persepolis (2 dln. 1953-57); E.Krefter, Persepolis-Rekonstruktionen (1971).
