[Lat., de kleine], eigenlijk: Israël Lasarevitsj (Alexander) Helphand, Russisch-Duits publicist en ondernemer, *24.8.1867 Beresin (Rusland), ♱12.12. 1923 Berlijn. Als revolutionair sociaal-democraat week Parvus naar Duitsland uit, waar hij in de journalistiek werkzaam was.
Tijdens de revolutie van 1905 keerde hij naar Rusland terug, werd daarna gearresteerd en naar Siberië verbannen, maar slaagde er spoedig in te ontvluchten. Met Trotski stelde Parvus de theorie van de permanente revolutie op, waaraan de gedachte ten grondslag lag dat de komende revolutie in Rusland door de boerenmassa in conservatieve zin zou worden omgebogen, tenzij zij zou uitgroeien tot een wereldrevolutie. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verwierf Parvus zich als industrieel en speculant een vermogen en trad hij op als agent voor de Duitse regering. Werken: Der Arbeitersozialismus und die Weltrevolution (1919), Der wirtschaftliche Rettungsweg (1921).
LITT. Z.A.B.Zeman en W.B.Scharlau, The merchant of revolution (1965).
