v., de vorming van elementen in een heelal.
Algemeen wordt aangenomen dat de oerwolk waaruit het heelal ontstaan is slechts bestond uit waterstof met mogelijk wat helium (kosmologie). Pas in de vroegste fase van de big bang werden de eerste elementen gevormd. De nucleosynthese kwam evenwel pas goed op gang nadat de sterren gevormd waren. De oudste sterren (populatie n) bevatten dan ook nauwelijks zwaardere elementen; deze komen pas voor in de veel jongere populatie I sterren. (sterpopulaties).
De nucleosynthese vindt plaats in het sterinwendige, de daar heersende zeer hoge temperatuur en druk maken samen kernfusie mogelijk. Door fusie van waterstofkernen ontstaat helium, via de CNOcyclus en de protonencyclus. Door heliumverbranding ontstaan koolstof en zuurstof, door koolstofverbranding magnesium, natrium, neon, enz. De elementen voorbij de ijzergroep in het periodiek systeem worden gevormd door neutronenvangst.
LITT. W.A.Fowler, Nuclear astrophysics (1967);D.D.Clayton, Principles of stellar evolution and nucleosynthesis (1968).
