Machtige militaire confederatie van talrijke kleine Bantoestammen in Zuidoost-Zaïre, die haar oorsprong vindt in de 15e-16e eeuw. Ca. 1600 stond het rijk onder één koning; kleinere onafhankelijke koninkrijken hebben echter steeds bestaan.
De Luba van Zuid-Shaba en Kasaï zijn patrilineair, die van Noord-Shaba en Zuid-Kivu matrilineair georganiseerd. Landbouw is de belangrijkste bestaansbron (maïs en maniok); daarnaast komen jagen, verzamelen, vissen en het houden van vee voor. In 1960 bedroeg hun aantal 1,5 mln. Lunda.De taal van de Luba, het Luba, behoort tot de Bantoetalen. Zij wordt onderverdeeld in het Tschi-Luba in Kasaï en het Ki-Luba in Shaba. Het Tschi-Luba werd tot schrijftaal en vervult een rol als voertaal in het Zuidoosten van Zaïre.
