Ned. gemeente in de prov. Groningen in het Zuidelijk Westerkwartier, 66,82 km2, 16160 inw.; 36 % n.h., 24 % geref., 13 % overige en 27 % g. kerkg.
Belangrijkste dorpen: de hoofdplaats Leek, Tolbert (met 13e-eeuwse kerk), Zevenhuizen, Oostwold, Lettelbert (met 14e-eeuwse kerk) en Midwolde (met 12e-eeuwse kerk). Leek is een van de snelst groeiende dorpen in de prov. Groningen, doordat zich hier vele kleine industrieën hebben gevestigd en door de functie van forensenplaats voor de stad Groningen. Bij Leek ligt het landgoed Nienoord, dat voor een groot deel als recreatiegebied is ingericht en waarop ook het Nationaal Rijtuigmuseum is gelegen. Bij Leek ligt het Leekstermeer dat met zijn omgeving als natuurgebied van belang is.