Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-06-2020

kunstleder (kunstleer)

betekenis & definitie

o., een kunststof waaruit tal van produkten worden vervaardigd die in eigenschappen of uiterlijk min of meer op leder lijken.

(e) Kunstleder wordt voor een deel gemaakt van textielvezels of leerafval, dat fijngemalen en met een bindmiddel (lijm, caoutchouc, asfalt enz.), vulstoffen en verfstoffen hydraulisch tot platen of vormen wordt geperst. Vele produkten hebben niets met leder te maken, b.v. leerdoek of wasdoek, zeer dunne soorten →linoleum, leerpapier, fiber, boekbinderslinnen, gemaakt door zeer sterk appreteren en op bepaalde wijze afwerken van linnen weefsels; verder weefsels behandeld met allerlei lakken. Hiertoe behoort het pegamoïd of pyroxyline kunstleder, vervaardigd met nitrocelluloselak, veel gebruikt voor autobekleding, tassen, koffers enz. Ook vele andere kunststoffen worden opgelost in organische oplosmiddelen, voor de fabricage van kunstleder gebruikt, vooral → kunstharsen en kunstrubbers. Het bindmiddel moet buigzaam, soepel en toch stevig zijn. Als drager dient voor de goedkoopste soorten kunstleder papier, voor duurdere soorten weefsels, vilt enz.

Het aanbrengen van de lak gebeurt door strijken, kalanderen en impregneren; kleurstoffen worden toegevoegd. Door walsen kan de nerf van elke gewenste echte leersoort worden nagebootst of kunnen fantasiepatronen worden aangebracht. Zelfs de reuk van echt leder kan bedrieglijk worden geïmiteerd. Hoewel de eigenschappen van kunstleder, zelfs in de beste kwaliteiten, achterstaan bij die van echt leder, staan daar toch ook voordelen tegenover, zoals levering in lange banen van verschillende breedte, waardoor naadloze bekledingen mogelijk zijn. Naast de diverse typen imitatieleder is er een type synthetisch leder dat in zijn eigenschappen het natuurlijke leder zo benadert dat het voor schoenen gebruikt kan worden. Het gaat om gelamineerd materiaal, dat microporeus en permeabel is, en ook in uiterlijke eigenschappen aanvoelt en aandoet als ‘leder’.

Verschillende materialen van dit genre zijn al op de markt gebracht. Sinds 1968 is het bekendste en meest verbreide het corfam van Dupont de Nemours, bestaande uit een laminering van polyurethaan en polyestervezels. Het gewicht van dit materiaal is slechts een derde van dat van leder. Miljoenen schoenen met corfam-bovenleder zijn al op de markt gebracht. Andere typen kunstleder zijn in opkomst, zoals ortix van Imperial Chemical Industries (polyester, polypropeen en polyurethaan), quox van Courtaulds (op nylonbasis), clarino van Japanse herkomst (polyurethaan en polyester) en het in de BRD vervaardigde xylee.

< >