[→Gr.], bn. en bw.,
1. (van personen) geneigd ofwel in staat tot beoordelen, m.n. tot het aanwijzen van fouten, of tot het onderkennen van juist en onjuist, waarde en onwaarde: een kritische geest; iemand — gadeslaan; — lezen, met oordeel;
2.betrekking hebbend op, behorend tot de kritiek: inzicht, vermogen; een uitgave met kritische aanmerkingen, waarin op inhoud, oorsprong enz. van het werk kritiek geoefend wordt; kritische filosofie, die geheel op oordelen berust (tegenover dogmatische) ; ingericht volgens de eisen van de kritiek: een kritische geschiedenis van Gelderland; een kritische tekst(uitgave), waarin kritiek geleverd wordt op de overlevering van de tekst, dus met aanwijzing en verbetering van fouten; apparaat; (bw.) een tekst uitgeven;
3. kritische toestand, waarbij het onderscheid tussen een vloeistof en de damp van die vloeistof ophoudt te bestaan; van een kernreactor zegt men dat hij kritisch wordt of is als hij als zodanig werkt, d.w.z. dat de vrijkomende deeltjes (neutronen) voldoende in getal zijn om na iedere kernsplijting een nieuwe te veroorzaken; kritische leeftijd, waarop een levensfase in een volgende overgaat, b.v. het begin van de puberteitsjaren.
