de werkzaamheden die erop gericht zijn de belasting tijdig, althans met zo gering mogelijke vertraging, in de overheidskas te doen vloeien. Het houdt in dat in het algemeen de fiscus zichzelf zonder tussenkomst van de rechter een executoriale titel kan scheppen.
De invordering der belastingen geschiedt in Nederland krachtens de Invorderingswet van 22.5.1845, Stb. 22 (opnieuw gepubliceerd Stb. 1926, no. 334).Direct of ineens invorderbaar zijn de directe belastingen:
1. in geval van faillissement van de belastingschuldige;
2. bij inbeslagneming van goederen vanwege het rijk of van verkoop krachtens inbeslagneming namens derden;
3. als de aangeslagene het rijk metterwoon wil verlaten. De verplichting tot betaling wordt niet geschorst door indiening van bezwaarof verzoekschriften tot ontheffing. Verjaring: drie jaar na de dagtekening van het aanslagbiljet of na de laatst betekende akte van vervolging.
Voorrang: het rijk heeft voorrang:
1. voor de grondbelasting op de opbrengst der goederen en de verschuldigde huren en op de goederen zelf;
2. voor de overige directe belastingen op al de goederen van de belastingschuldige. Deze voorrang geldt boven alle andere met uitzondering van de bevoorrechte schulden. Dit recht van voorrang duurt twee jaar na de dagtekening van het aanslagbiljet.
Aanmaning: bij in gebreke blijven op tijd te voldoen zendt de ontvanger een aanmaning tot betaling; wordt dan nog niet betaald, dan volgt een dwangbevel, meebrengend het recht van parate executie, d.i. het recht de goederen van de belastingschuldige te executeren zonder vonnis.
Uitstel. De ontvanger kan uitstel van betaling toestaan tegen een rente gelijk aan de moratoire interest.
LITT. W.P.Erasinus, Het invorderingsrecht van de fiscus (1963; losbl. ed.).
Ook in België wordt (met uitzonderingen, b.v. douanerechten en accijnzen) de regel van parate executie toegepast: de eenzijdige beslissing van het belastingbestuur dat een bepaalde belasting verschuldigd is, geldt als uitvoerbare titel, zonder de verplichting van beroep op het gerecht (kohier directe belastingen, dwangschrift inzake successierechten e.d.).
Verjaring: vijf jaar na de dag van de ontvangst van het kohier, na stuiting (artt. 2244 BW), of door afstand van de op de verjaring verlopen termijn. Voorrang: de schatkist heeft een algemeen voorrecht op de inkomsten en roerende goederen (uitgezonderd vaartuigen) alsmede het recht een wettelijke hypotheek op de onroerende goederen in België gelegen en de vaartuigen te nemen. Dit recht van voorrang duurt twee jaar na de inkohiering. Laatste waarschuwing: in de praktijk worden de vervolgingen voorafgegaan door de laatste waarschuwing, waarbij de ontvanger een laatste betalingstermijn van vijftien dagen toestaat.
