[➝Lat. ianua, poort], oude Romeinse god van de overdekte doorgang en ingang, zowel letterlijk van de poort of deur als figuurlijk van elk begin. Ianus werd als eerste van iedere reeks góden aangeroepen.
Ook staat het begin van elke belangrijke staatshandeling en particuliere handeling onder zijn bescherming. Als god van de poort ziet Ianus vooren achterwaarts, en heeft daarom op Romeinse munten een dubbel gelaat (Januskop). Een aan hem gewijde dubbele poort, Ianus geminus, stond op de noordoosthoek van het Forum Romanum; zij was geopend in oorlogsen gesloten in vredestijd. Keizer Augustus beroemde zich erop deze poort, die tevoren slechts eens gesloten was, driemaal te hebben kunnen sluiten. De maand januari is waarschijnlijk naar Ianus genoemd. In de Romeinse legende is Ianus een van de oudste goden, die zich in voorhistorische tijd vestigde op de naar hem genoemde heuvelrug Ianiculus, van daar over Latium regeerde en de bewoners beschaving bracht.LITT. L.Holland, Janus and the bridge (1961).
