(HRD) [→de astronomen E.→Hertzsprung en H.N.→Russell], een grafische voorstelling van de eigenschappen van sterren: in horizontale richting wordt de spectraalklasse (wat overeenkomt met de temperatuur van het steroppervlak), in verticale richting de lichtkracht of de absolute helderheid uitgezet. Elke ster wordt aangegeven door een punt in het HRD (afb.).
Het blijkt dat de meeste sterren (90 %) op een smalle band liggen, de hoofdreeks; daarnaast blijken de koelere sterren verdeeld te zijn in een groep heldere, de reuzen, en een groep lichtzwakke, de dwergen. Het H R D is van grote betekenis voor statistisch onderzoek, bij de afstandsbepaling van stergroepen en voor de sterevolutie. Modelberekeningen laten zien dat de sterren van de hoofdreeks in het HRD naar rechts verschuiven (→evolutiespoor).
