v./m. (-en), een vergroting van het hersenvolume ten gevolge van toename van vocht in de hersencellen en de vezels binnen de hersenen. (e) De oorzaak van hersenzwelling is een stoornis in de bloedvoorziening, waardoor vocht uit de bloedbaan naar het hersenweefsel uittreedt en zich ophoopt in de ruimten rondom de hersencellen en rond de bloedvaten (hersenoedeem). Dit kan worden veroorzaakt door belemmerde afvloed van aderlijk bloed uit de schedel, of als reactie optreden op een beschadiging van hersenweefsel door een gezwel, ontsteking of hersenkneuzing.
Als gevolg van de toename van het hersenvolume zal de functie van de hersenen gestoord raken, het bewustzijn zal dalen. Een complicatie van hersenzwelling kan zijn dat de hersenen niet meer in de schedel passen en een uitweg trachten te vinden. Het verlengde merg kan op deze wijze in het nauwe achterhoofdsgat worden geperst. Hierdoor wordt de functie van het verlengde merg gestoord, zodat circulatie-, ademhalings-, en temperatuursstoornissen, en soms spierkrampen, kunnen optreden. Wanneer hersenzwelling bestaat, zal men in de meeste gevallen een stuwingspapil kunnen waarnemen. Hersenzwelling is door medicamenten, meestal bijnierschorspreparaten, goed te bestrijden.
