m. (-en), tussenpersoon in de handel, die bemiddelt bij het afsluiten van bepaalde overeenkomsten tussen iemand tot wie hij in vaste betrekking staat (principaal) en derden, of zodanige overeenkomsten op naam en voor rekening van de principaal afsluit.
(e) Het verschil tussen een handelsagent en een handelsreiziger is, dat de handelsreiziger in dienst is van een patroon en de klanten opzoekt, en de handelsagent zelfstandig is en de klanten gewoonlijk niet opzoekt, maar kantoor houdt en in vaste betrekking tot één, maar veelal meer dan één, principaal staat, dit weer in tegenstelling tot de →makelaar, die niet in een vaste betrekking tot zijn principaal staat. In een zgn. →agentuurovereenkomst worden de rechten en verplichtingen van principaal en agent geregeld; de voornaamste punten hierbij zijn de duur van de overeenkomst, de beloning (provisie) en mogelijke onkostenvergoedingen, delcrederebeding, al of niet afsluitbevoegdheid, mogelijkheid om subagenten aan te stellen, mogelijkheid om meer principalen te vertegenwoordigen. Een agent geniet delcredere, indien hij voor het dragen van het risico van niet-betaling door de afnemer een speciale vergoeding van zijn principaal ontvangt.
In Nederland is de positie van de handelsagent geregeld in art. 75 WvK. Tenzij het tegendeel bedongen is, heeft hij recht op het bedongen loon (provisie) zodra de overeenkomst tussen principaal en derde tot stand is gekomen, ook als tijdens de agentuurovereenkomst overeenkomsten zonder zijn tussenkomst met door hem aangebrachte personen of met personen in het gebied ten aanzien waarvan hij alleenvertegenwoordigingsrecht heeft, zijn gesloten, alsof die met zijn tussenkomst zijn tot stand gekomen. Als loon afhankelijk is gesteld van uitvoering der overeenkomst, kan de handelsagent toch loon vorderen indien de niet-uitvoering de principaal kan worden toegerekend; deze mag evenwel op redelijke gronden (b.v. als de afnemer insolvabel is) de transactie achterwege laten. Op de agentuurovereenkomst is van toepassing o.a. art. 1637x BW inzake het →concurrentiebeding en art. 40 Faillissementswet inzake de regeling bij faillissement van een werkgever. Als een agent instaat voor een schade die ontstaat door wanprestatie van de afnemer (het delcrederebeding), is hij slechts aansprakelijk tot het bedrag van zijn loon over die post.
Voor België: →handelsvertegenwoordiger, handelsagentuur, v. (-turen), bedrijf van een handelsagent.
