Grieks kerkvader, *ca.330 Caesarea in Kappadocië, ♱394 Nyssa; jongere broer van →-Basileios de Grote. Leerling van Origenes, was Gregorios een van de meest systematische theologen der oude kerk, verdedigde met kracht de triniteit en de menswording van Gods Zoon tegen de arianen en zette de ontwikkeling van het christelijk dogma uiteen in zijn bekende Oratio catechetica magna.
Hij werd in 371 bisschop van Nyssa, moest in 375 voor de arianen wijken, keerde in 378 terug en zette in 381 de veroordeling van de arianen door. Als mysticus werd hij beïnvloed door →Makarios de Alexandrijn en was hij een voorloper van →Dionysios (Pseudo-) Areopagita. Uitgaven: door W. Jaeger (1921 vgl.); Oratio catechetica, door W.C.van Unnik (1949; Ned. vert.).litt. J.Daniélou, Platonisme et théologie mystique. Essai sur la doctrine sprirituelle de Saint Grégoire de Nysse (2e dr. 1954); W.Völker, Gregor von Nyssa als Mystiker (1955); S.de Boer, De anthropologie van Gregorius van Nyssa (diss. 1968); P.Zemp, Die Grundlagen heilsgeschichtlichen Denkens bei Gregor von Nyssa (1971).
