elementaire natuurkundige proef om de thermische uitzetting van de materialen aan te tonen. Proefmateriaal zijn een bol en een ring uit metaal.
Beide zijn zo afgewerkt dat bij omgevingstemperatuur de bol juist door de ring schuift. Verwarmt men de bol en legt men deze op de ring, dan schuift hij er niet door, maar blijft erop liggen: hij is uitgezet tengevolge van de verwarming. Na afkoeling schuift de bol weer door de ring.