Paul Joseph,Duits politicus en publicist, *29.10.1897 Rheydt, ♱(zelfm.) 1.5.1945 Berlijn. Goebbels studeerde resp. te Bonn, Freiburg en Heidelberg, en trachtte daarna tevergeefs een litteraire en journalistieke carrière op te bouwen.
In 1924 werd hij nationaal-socialist. Als partijfunctionaris gaf hij blijk van ongewone retorische en publicistische talenten en verbond zich met de gebroeders ➝Strasser, die met het socialisme meer ernst maakten dan Hitler. In 1926 liet Goebbels de Strassers echter in de steek en werd ‘Gauleiter’ van Berlijn, waar hij zich een buitengewoon geraffineerd agitator toonde. In 1928 werd hij lid van de Rijksdag en chef van de propaganda-afdeling van de nationaal-socialistische partij. In de laatste jaren voor de Machtsübernahme (1933) was hij Hitlers intiemste medewerker. Daarna werd Goebbels minister van Propaganda en Volksvoorlichting.
Van 1939-43 nam zijn invloed geleidelijk af. Sinds 1940 schreef hij de hoofdartikelen in het weekblad Das Reich.Na de mislukte staatsgreep van 20.7.1944, die mede door Goebbels’ toedoen verijdeld was, kreeg hij (volgens hem twee jaar te laat) de gevraagde armslag: hij werd rijksgevolmachtigde voor de totale oorlog. Reeds na de nederlaag bij Stalingrad (1943) was zijn invloed weer toegenomen, omdat de militaire nederlagen uitbreiding en intensivering van de oorlogspropaganda noodzakelijk maakten. Hitler wees hem in zijn testament aan als opvolger in de functie van rijkskanselier. Enkele uren na Hitlers dood pleegde Goebbels met zijn hele gezin zelfmoord. Werken: Die zweite Revolution (1926), Kampf um Berlin (1932). Uitgaven: Tagebücher 1942-43, door L.P.Lochner (1948); Tagebücher 1925—26, door H.Heiber (1960); Reden, door H.
Heiber (2 dln. 1971-72). litt. H.Heiber, J.Goebbels (1962); E.K.Bramsted, Goebbels and nat.-soc. propaganda 1925 —45 (1965); V.Reimann, Dr.J.Goebbels (1971; Ned. vert. 1972); F.C.zu Schaumburg-Lippe, Dr.J. Goebbels (3e dr. 1972).
