Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-06-2020

Gneisenau

betekenis & definitie

August Wilhelm Anton (sinds 1814) graaf Neidhardt von, Duits officier, *27.10.1760 Schildau, ♱23.8.1831 Posen. Von Gneisenau streed van 1782—83 in een door Engeland geworven huurleger in Noord-Amerika, en in Pruisische dienst tegen Polen (1793—94).

In 1807 verdedigde hij de zwakke vesting Kolberg tegen de Fransen, waarop hij bevorderd werd tot luitenant-kolonel. Als lid van de commissie voor legerorganisatie en chef van de genie, droeg hij samen met H.F.K.vom Stein en G. J.von Scharnhorst bij tot het herstel van Pruisen. Na het ontslag van Stein trok Von Gneisenau zich terug, maar in 1813 werd hij stafchef van G.L.von Blücher en daarmee de voornaamste tegenspeler van Napoleon. De verovering van Parijs (1814) en de overwinning bij Waterloo (1815) waren voor een groot deel Gneisenaus werk. In 1816 nam hij wegens de toenemende reactie ontslag, maar hij werd in 1818 niettemin gouverneur van Berlijn, in 1825 veldmaarschalk en in 1831 commandant van de troepen in Pruisisch Polen.litt. H.Delbrück, Leben des Feldmarshalls Graten N.von Gneisenau (2 dln. 4e dr. 1920); G.Ritter, Gneisenau und die deutsche Freiheitsidee (1932).

< >