(Lat.: Gilbertus Porretanus), Frans filosoof en theoloog, *ca. 1076 Poitiers, †4. 9.1154 Poitiers. Nadat hij twaalf jaar les gegeven had aan de school van Chartres (→Chartres, school van), werd Gilbert in 1142 bisschop van Poitiers.
Hij brak met het ultrarealisme van zijn school en onderscheidde de gemeenschappelijke →essentie van de individuele. Zo onderscheidde hij eveneens godheid (divinitas) en god (deus). Gilbert werd vooral bestreden door →Bernardus van Clairvaux. Toen hij werd aangeklaagd op het Concilie van Reims (1148) toonde hij overtuigend aan dat de gewraakte stellingen niet in strijd waren met de leer van de Kerk. Uitgaven: De sex principiis, door A.Heysse (1929); Commentaar op Boëthius, door J.P.Migne (Patrol, lat. 64).