vroeger in niet-Europese landen (b.v. Egypte) rechtbanken die bestonden uit leden van diverse nationaliteit, doch benoemd door de nationale overheid van het land waarin die rechtbanken werden ingesteld.
Zij dienden om recht te spreken in geschillen tussen personen van diverse nationaliteit of ter berechting van door vreemdelingen begane strafbare feiten. Zij vervingen (1876) de nog vroegere ➝capitulaties (volkenrecht) of consulaire rechtspraak die de betrokken landen als een inbreuk op hun soevereiniteit ervoeren.