[➝H.➝Geiger en E.W.Müller], (ook: geigerteller, Geiger-Müller-teller), instrument waarmee het mogelijk is de aanwezigheid van elektronen, alfadeeltjes of gammastraling aan te tonen.
De Geiger-Müller-telbuis ( bestaat meestal uit een cilindervormige metalen buis, waarbinnen op de cilinderas een metaaldraad is gespannen, die niet in geleidend contact met de buis staat. Tussen buis en draad wordt een vrij groot potentiaalverschil aangelegd (b.v. 1000 V). Treedt nu een elektron of een alfadeeltje via het venster in de buis, dan zal dit deeltje het gas (b.v. argon) in de buis ioniseren. De gevormde ionen en elektronen krijgen op weg naar resp. de kathode en de anode door het elektrische veld een snelheid, waardoor zij op hun beurt weer nieuwe ionisaties kunnen veroorzaken. Er ontstaat in de buis een ➝gasontlading die zichzelf onderhoudt. Om de buis weer geschikt te maken voor de detectie van een volgend deeltje zal er een voorziening moeten worden getroffen die de gasontlading afbreekt.
Dit kan b.v. worden bereikt door het aan het telgas (argon), ethylalcohol toe te voegen (zgn. zelfdovende Geiger-Müller-teller). De ionen zullen dan op hun weg naar de anode deze alcoholmoleculen dissociëren en zo een belangrijk deel van hun energie verliezen, zodat de vorming van nieuwe ionen wordt beperkt en er slechts een kortstondige ontlading of spanningspuls optreedt, die na versterking geteld kan worden met behulp van een elektronische ➝pulsteller of hoorbaar gemaakt kan worden via een microfoon. De Geiger-Müller-telbuis wordt veel gebruikt voor metingen van natuurlijke of van kunstmatige radioactiviteit (o.a. voor de controle op radioactieve besmetting in laboratoria) en van kosmische straling.
