Ned. schilder, ca,1465 Leiden (?), ♱vóór 1495 Haarlem. Geertgen was leerling van Albert van ➝Ouwater in Haarlem; ook heeft Geertgen waarschijnlijk in Brugge gewerkt.
Hij was de meest talentvolle Noordned. schilder van het eind van de 15e eeuw. In zijn werken toont hij zich een voortreffelijk portrettist, o.a. van zijn opdrachtgevers. Als landschapschilder gelukte het hem als eerste voorgrond, middenplan en achtergrond tot één geheel met fijne overgangen aaneen te voegen. In deze perspectivisch gecomponeerde landschappen is de handeling gesitueerd in een typisch verlich-te omgeving waaraan uiterst fijn geschilderde bomen, struiken, bloemen en dieren levendigheid verlenen. Ook in zijn interieurs gaf hij blijk van een in zijn tijd ongeëvenaard gevoel voor het zichtbaar maken van de ruimte. Geertgens werk is van grote invloed geweest op de ontwikkeling van de Ned. schilderkunst.
Werken in waarschijnlijk chronologische volgorde: H. Maagdschap (Rijksmuseum, Amsterdam), vier schilderijen met de Aanbidding der Koningen (Amsterdam, Winterthur, Cleveland, Praag), Opwekking van Lazarus (Louvre, Parijs), Geboorte van Christus (National Gallery, Londen), Christus als Man van Smarten (Rijksmuseum Het Catharijneconvent, Utrecht), H. Maagd met Christuskind (Berlijn), Johannes de Doper (Staatliche Museen, Berlijn). Een hoogtepunt vormt een altaarstuk met voorstellingen uit het Leven van Johannes de Doper, waarvan slechts een vleugel over is (Kunsthistorisches Museum, Wenen). Daaromheen worden de andere aan hem toegeschreven werken gegroepeerd.LITT. M.J.Friedländer, Geertgen tot Sint-Jans (in: Die altniederl. Malerei v, 1927); G.J.Hoogewerff, De Noordned. schilderkunst II (1939); W.Vogelsang, Geertgen tot Sint Jans (1942); E.Panofsky, Early Netherl. painting (1953).
