Theodor, Duits schrijver, *30.9.1819 Neuruppin, †20.9.1898 Berlijn; uit een hugenotenfamilie. Fontane was aanvankelijk apotheker, maar wijdde zich vanaf 1849 geheel aan publicistisch werk.
Hij was van 1852-59 correspondent te Londen en maakte als oorlogscorrespondent de Duitse campagnes van 1864-66 en 1870 mee. Bij die laatste gelegenheid werd hij gevangen genomen. Na zijn vrijlating kwam hij bij de Vossische Zeitung, waarin hij tot 1889 toneelkritieken publiceerde. Fortanes litteraire werk bestond eerst uit balladen. Later ontwikkelde hij zich tot een nuchtere waarnemer met een blijmoedige scepsis. Zijn romans zijn niet alleen belangrijk als tijdsbeeld van de toenmalige Duitse samenleving maar ook als litteraire monumenten, omdat zij, lang vóór het naturalisme Duitsland bereikte, reeds een hoogtepunt van deze richting vormden. Werken: romans: Ein Sommer in London (1854), Aus England (1860), Kriegsgefangen (1871), Vor dem Sturm (4 dln. 1878), L’adultera (1882), Irrungen, Wirrungen (1888), Stine (1890), Frau Jenny Treibel (1892), Unwiederbringlich (1892), Effi Briest (1895), Von zwanzig bis dreissig (1898; autobiogr.); reisbeschrijvingen: Wanderungen durch die Mark Brandenburg (4 dln. 1862-81), Die fünf Schlösser (1889).LITT. J. Schillemeit, T. Fontane (1961); P. Demetz, T. Fontane (1964); R.
Brinkman, T. Fontane (1967); H.H. Reuter, T. Fontane (2 dln. 1968; met bibl.); E. Ellinger, Das Bild der bürgerlichen Gesellschaft bei Fontane (1970); H. Nürnberger, Der frühe Fontane (1971); W.
Preisendanz, T. Fontane (1973).
