Thomas, derde baron van, Engels veldheer, *17.1.1612 Denton (Yorkshire), †12.11.1671 Nunappleton. Fairfax of Cameron was tegenstander van het absolutisme van koning Karel I en trad aan het begin van de Great Rebellion in dienst van het parlementsleger (1642), waarvan hij in 1645 opperbevelhebber werd.
Hij won met behulp van O.Cromwell de Slag bij Naseby (juni 1645), nam Langport (juli 1645) en Bristol (sept. 1645) in, en behaalde de overwinning bij Raglan Castle (1646), waarmee de eerste fase van de burgeroorlog eindigde. Hoewel hij deelnam aan de actie van het leger tegen het parlement (Pride’s purge), weigerde hij zitting te nemen in de rechtbank over Karel I en nam hij in 1650 ontslag uit bezwaar tegen de executie van de koning en de instelling van de republiek. Na de dood van Cromwell steunde hij Monk bij de restauratie van Karel II. Uitgave: The Fairfax correspondence, door G.W. Johnson en R. Bell (4 dln. 1848—49); Memorial of the civil war, door R.Bell (1849).LITT. M.A.Gibb, The lord general (1938); M.Ashley, Cromwell’s generals (1954).
