een na de Tweede Wereldoorlog ontworpen plan tot herstel van de economie in de Europese landen, naar de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken der VS Marshallplan genoemd. Toen men in 1947 zag, dat het onmogelijk was binnen afzienbare tijd een economische opleving in het vooruitzicht te stellen, opperde de VS het plan, Europa grote dollarleningen, resp. schenkingen voor dit doel ter beschikking te stellen.
De Europese landen zouden zelf een programma voor de verdeling van de hulp moeten opzetten. Een terugbetalingsregeling werd in gezamenlijk overleg tussen de VS en de deelnemende zestien Europese landen opgesteld. De VS deed tevens de suggestie, in West-Europa een blijvende organisatie voor samenwerking in het leven te roepen. Daarnaast zou de economische positie van ieder land afzonderlijk met betrekking tot de te verlenen hulp worden bekeken en zou tussen de VS en het desbetreffende land een bilaterale overeenkomst kunnen worden gesloten. Tijdens de besprekingen over de multilaterale overeenkomst kwam ook de instelling van een dergelijke blijvende Europese organisatie ter sprake. In mrt. 1948 werden door de 16 landen de richtlijnen vastgesteld voor de overeenkomst met de VS, die op 16.4.1948 in een verdrag werden bekrachtigd.
Dit verdrag voorzag tevens in de oprichting van de Organisatie voor Europese Economische Samenwerking. Het totale door de VS aan West-Europa verstrekte bedrag beliep ƒ 42 mrd.LITT. H.B. Price, The Marshall Plan and its meaning (1955).
