Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-08-2021

Dynamotheorie

betekenis & definitie

v., theorie die zegt dat het aardmagnetisme in stand wordt gehouden doordat de aarde een zichzelf bekrachtigende dynamo is.

De dynamotheorie, afkomstig van E.C. Bullard e.a., gaat er vanuit dat magnetische velden worden opgewekt door inductieprocessen ten gevolge van turbulente convectiestromingen in de vloeibare ijzeren buitenkern van de aarde. Deze magnetische velden beïnvloeden de bewegingen in de kernvloeistof. Er ontstaat zo een complex van magneetvelden. De aardrotatie geeft aanleiding tot een overheersend stromingspatroon, waarbij de inductiestromen bij benadering de richting van de breedtecirkels volgen. Het door deze inductiestromen opgewekte magneetveld vormt het dipoolveld, dat tot ver buiten het aardoppervlak merkbaar is.

De as van dit veld wijkt iets af van de rotatieas en de magnetische polen zwerven op onregelmatige wijze om de geografische polen. Uit paleomagnetische metingen is echter gebleken, dat over lange tijden magnetische en geografische polen gemiddeld samenvallen. De polariteit van het magnetisch veld is willekeurig. Bij paleomagnetische metingen zijn ompolingen van het veld gevonden. De aanwezigheid van ompoling is een belangrijk gegeven voor correlatie en ouderdomsbepaling van gebeurtenissen in de jonge geologische geschiedenis.

LITT. J. Veldkamp, Geofysica (1965); E.C. Bullard, The earth’s magnetic field and its origin (in: Understanding the earth, 1971).

< >