[Amer.], m. (-’s),
1. laag karretje voor het vervoer over kleine afstanden van zware lasten, b.v. op perrons, emplacementen e.d.;
2. (film) klein, soms bestuurbaar platform op wielen met een inrichting om de draaibaar daarop bevestigde filmcamera tijdens het opnemen omhoog en omlaag te bewegen; veelal met rails gebruikt (genoemd naar de Amerikaanse fabrikant).
Het opnemen met een in beweging zijnde camera dolly is spoedig na de uitvinding van de cinematografie toegepast. In 1896 nam A. Promio (†1927), een door L. Lumière opgeleide operateur, te Venetië een ‘levende fotografie’ op vanuit een varende gondel. Van 1904-05 reisde de Amerikaan G.C. Hale met een als imitatietrein ingerichte bioscooponderneming, waarin opnamen werden geprojecteerd, die waren opgenomen vanaf de achterbalkons van rijdende treinen: Hale’s tours and scenes of the world.
Felix Mesguich (*1871, †1949) maakte de eerste opnamen vanuit een vliegtuig, toen hij in september 1908 met W. Wright opsteeg nabij de Franse plaats Pau. In 1913 gebruikte de Italiaan Giovanni Pastrone een laag, plat wagentje met speciale voorzieningen voor de bediening van de camera om ‘stereoscopische’ effecten te verkrijgen bij het opnemen van de reusachtige decors, die waren gebouwd voor zijn film Cabiria. Het dramatisch gebruik van de rijdende camera wordt toegeschreven aan D.W. Griffith die in Home sweet home (1914) vanuit een automobiel een achtervolging liet opnemen. C.
Mayer ontwierp de film Der letzte Mann (1924; regie: F.W. Murnau) dusdanig, dat de camera zich vrij door de ruimte en rondom de acteurs moest kunnen bewegen. De kunstzinnige werking van de zinvol toegepaste entfesselte Kamera vond veel navolging en leidde tot de produktie van camerawagens als een gespecialiseerd stuk filmapparatuur. De dolly groeide in de jaren dertig na de invoering van het geluid uit tot een kraan. Het met een dolly inen uitrijden ten opzichte van personen en dingen kan sinds de jaren vijftig worden vervangen door het gebruik van een zoomlens. Er is wel een zichtbaar verschil in de perspectivische werking: voor het suggereren van een zeer snel naderende camera is de zoomlens onvervangbaar.
