Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-08-2021

Demosthenes, atheens redenaar en staatsman

betekenis & definitie

*384 v.C. Paiania (Attika), ♱(zelfm.)322 Kalaureia (tegenwoordig Poros); zoon van een wapenfabrikant.

Demosthenes ontwikkelde, ondanks zijn oorspronkelijke spraakgebrek, een grote welsprekendheid. Sinds ca.355 speelde hij een prominente rol in de Atheense politiek. Hij waarschuwde sinds 352 in felle redevoeringen (filippica’s) tegen de expansiedrang van de Macedonische koning Filippos II, tegen wie hij in 339 een verenigd front wist te vormen (Sparta ontbrak). Dit front werd in 338 door Filippos in de Slag bij Chaironeia verslagen. Nadat de Griekse Vrijheidsoorlog, uitgebroken na de dood van Alexander de Grote (322) en gestimuleerd door Demosthenes, mislukt was, werd Demosthenes onder druk van Antipater door Demades ter dood veroordeeld. Zijn belangrijkste tegenstander in eigen kamp was Aischines.

De kern van Demosthenes’ politiek was de verdediging van de onafhankelijkheid van de Griekse polis (stadstaat) tegen bedreigende invloeden van buitenaf (Macedonische grootmacht, panhellenisme). Een aantal van de 61 op naam van Demosthenes overgeleverde redevoeringen, die het hoogtepunt van de Griekse welsprekendheid vormen, is niet van hemzelf afkomstig.

Uitgave: Demosthenis Orationes, door S.H.Butcher en W.Rennie (4 dln. 1903-31).

Litt. A.Schaefer, Demosthenes und seine Zeit (2e dr. 1885—87; herdr. 3 dln. 1966); W.Jaeger, Demosthenes, the origin and growth of his policy (1938; 2e dr. 1963); J.Luccioni, Démosthène et le panhellénisme (1961).

< >