[Lat. Gr. kriterion, richtsnoer], o.,
1. (-ia), toets, maatstaf bij een beoordeling, kenmerk (e);
2. (-s), wielerwedstrijd op de weg over een parcours dat een aantal keren moet worden gereden (e);
3. (-s), wedstrijd voor paarden van dezelfde leeftijd.
filosofie. In de logica en kennisleer kent men verschillende criteria:
1. criteria om in een bepaald -systeem de zinvolle van de zinloze uitspraken te onderscheiden;
2. criteria om uit het geheel van zinvolle uitspraken de ware (geldige) van de onware (ongeldige) te onderscheiden,
a. In de logica en wiskunde geldt als criterium voor een ware uitspraak, dat deze op deductieve wijze afleidbaar moet zijn binnen een axiomatisch systeem,
b. Het criterium voor een theorie van een ervaringswetenschap bestaat hierin, dat met een minimum aan verklaringsprincipes op zo eenvoudig mogelijke wijze een maximum aan ervaringsgegevens wordt geordend,
c. In de natuurwetenschappen speelt in het bijzonder als criterium een grote rol de mogelijkheid om via een bepaalde theorie voorspellingen te doen, die dan door de ervaring kunnen worden geverifieerd;
3. criteria om vast te stellen wat tot een bepaalde klasse of onder een bepaald begrip valt en wat niet. Sommige filosofen (vooral in de thomistische school) plegen vanwege het belang van de criteria de gehele kennisleer met het begrip criteriologie aan te duiden.
sport. Criteriums worden volgens de voorschriften der baanwedstrijden gehouden. De lengte van de trajecten loopt uiteen van 600—2000 m. De ronden worden verscheidene malen gereden en door vastgestelde beoordelingsspurts interessanter gemaakt. Winnaar is de renner die de meeste punten verzamelt. Dit is niet het geval als het één der rijders gelukt op het gehele rennersveld één of meer ronden voorsprong te krijgen. Rondenwinst gaat dan boven winst op punten.
