ook genoemd: Jacob Cornelisz. van Oostzanen of van Amsterdam, Ned. schilder, *vóór 1470 Oostzanen, ♱ vóór 18.10.1533 Amsterdam. Hij was een van de vroegste en meest typerende kunstenaars in Amsterdam.
Zijn vroege werken vertonen invloed van Geertgen tot Sint Jans. Hij is belangrijk als verbreider van Italiaanse renaissance-elementen, m.n. architectonische details, het gebruik van putti, en van kostbare stoffen. Aanvankelijk legde hij veel nadruk op de details zonder tot een totaliteit te geraken. Later, misschien onder invloed van de uit Italië teruggekeerde Jan van Scorel, kwam hij tot vloeiender en eenvoudiger composities. De geest van de renaissance komt ook tot uitdrukking in zijn portretten die al sterk individuele trekken vertonen en getuigen van zelfbewustzijn, b.v. zijn Zelfportret (1533, Rijksmuseum, Amsterdam). Hij was tevens houtgraveur (o.a. boekillustraties).
Door de beeldenstorm ging veel van zijn werk verloren. Waarschijnlijk was Cornelis Buys zijn broer.
Litt. K.Steinbart, Die Tafelgemalde des J.Cornelisz. (1922); K.Steinbart, Das Holzschnittwerk des J.Cornelisz. (1937).
