Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 06-06-2019

Bulgaarse taal

betekenis & definitie

Zuidslavische taal die gesproken wordt in het gebied dat in het noorden begrensd wordt door de Donau, in het westen door Joegoslavië en in het zuiden door het Griekse taalgebied. Er zijn bovendien uitgebreide Bulgaarssprekende nederzettingen in Roemenië en de USSR, b.v. in het zuiden van Bessarabië en ten noordwesten van de Zee van Azov.

Het Bulgaars wordt door ca. 8 mln. mensen gesproken. Het Oudbulgaars is de oudste Slavische schrijftaal (zie Kerkslavisch).

Ca. de 12e eeuw heeft zich het Middenbulgaars ontwikkeld en daaruit is, met grote veranderingen, langzamerhand het tegenwoordige Nieuwbulgaars ontstaan. Deze veranderingen zijn b.v. het verlies van de meeste declinatie-uitgangen, die vervangen worden door omschrijvingen met behulp van voorzetsels, zoals dat in de Romaanse en vele Germaanse talen het geval is; op Slavisch gebied staat het Bulgaars hierin alleen.

Daarentegen zijn de vormen van het Oudslavische werkwoord meer bewaard gebleven dan in de meeste zustertalen; alleen de infinitief is verloren gegaan. In het Albanees en Nieuwgrieks ontbreekt die eveneens; een lidwoord, achter het zelfstandig naamwoord gevoegd (b.v. vreme = tijd, weer, vremeto = de tijd, het weer), komt in het Bulgaars, Albanees en Roemeens voor.

Men noemt deze verschijnselen balkanismen. Ook het Noordrussisch kent echter een zelfde gesuffigeerd lidwoord.

Andere balkanismen van het Bulgaars zijn: het hulpwerkwoord van de toekomende tijd ‘willen’; genitief en datief worden door een zelfde voorzetsel aangeduid. Langzamerhand zijn er zeer veel Turkse, Griekse, Albanese en Roemeense woorden de taal binnengeslopen.

Het Bulgaarse schrift is Cyrillisch. De uitspraak is niet overal dezelfde; men onderscheidt Oost- en Westbulgaarse dialecten.

LITT. S.Mladenow, Geschichte der bulgarischen Sprache (1929); Weigand-Doritsch, Bulgarischdeutsches und deutsch-bulgarisches Wörterbuch (4e dr. 1939—40); L.Beaulieu, Grammaire de la langue bulgare (2e dr. 1950); S.Ginina enz., Bulgarisches Lehrbuch für Ausländer (1965); S.Ginina enz., Bulgarian textbook for foreigners (2e dr. 1972).

< >