Ned. wet van 21.7.1928, Stb. 265 die tot doel heeft door middel van een verplichte aangifte van besmettelijke ziekten door de behandelend arts een uitgangspunt te bieden bij de bestrijding van deze ziekten. De wet zelf noemt deze ziekten niet en bepaalt slechts dat de regeling niet van toepassing is op tuberculose en geslachtsziekten.
De desbetreffende ziekten zijn vermeld in het KB van 1.10.1929, Stb. 448, en zijn onderverdeeld in A-ziekten (zoals pest, cholera, vlektyfus, pokken e.a.) en B-ziekten (zoals paratyfus, salmonellosen, brucellosen, roodvonk, poliomyelitis, lepra, ziekte van Weil, tetanus, malaria e.a.). In de medische praktijk wordt ook nog over C-ziekten gesproken, die wel besmettelijk zijn maar niet onder de wettelijke regeling vallen, zoals tuberculose, geslachtsziekten, mazelen en kinkhoest. Iedere arts die een geval van een A-ziekte vermoedt of vaststelt, is verplicht daarvan onverwijld en in ieder geval binnen 24 uur kennis te geven aan de burgemeester ter plaatse en aan de inspectie van de volksgezondheid. Is er sprake van een B-ziekte dan is de arts pas verplicht tot aangifte wanneer hij de diagnose heeft gesteld. Wel moet hij bij vermoeden van een B-ziekte maatregelen nemen om uitbreiding van de ziekte te voorkomen, hetgeen uiteraard ook voorgeschreven is als het om een A-ziekte gaat.De burgemeester in gemeenten met een Gemeentelijke Geneeskundige - en Gezondheidsdienst zal de verdere naleving van de wet aan deze dienst overlaten, in andere gemeenten wordt de gemeentearts ingeschakeld. De burgemeester heeft vele mogelijkheden om via ‘dwang- maatregelen’ uitbreiding van de ziekte te voorkomen. Dwangbehandeling is niet mogelijk.
België. De besmettelijke ziekten waarvan de aangifte verplicht is, worden opgesomd in een KB van 1.3.1971 (Stb. 23.4.71). Het betreft
1. quarantainabele ziekten (cholera, pest, pokken, gele koorts);
2. niet-quarantainabele ziekten met verplichte internationale aangifte (vlektyfus, febris recurrens, poliomyelitis, griep die epidemische afmetingen aanneemt en paludisme);
3. een lange lijst van besmettelijke ziekten met verplichte nationale aangifte, nl. bacteriële ziekten, virusziekten, rickettsiosen en parasitosen. De ziekten bepaald sub 1 moeten worden aangegeven per staatstelegram bij de provinciale gezondheidsinspecteur door de geneesheer en bij de burgemeester door het gezinshoofd. De ziekten sub 2 en 3 moeten aangegeven worden aan de burgemeester en aan de gezondheidsinspecteur door de arts die het geval heeft vastgesteld. Een bijlage bij het KB van 11.7.1972 bepaalt de maatregelen die getroffen dienen te worden wanneer besmettelijke ziekten zich voordoen bij leerlingen of personeel van scholen.
