Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 02-02-2019

Bayon

betekenis & definitie

een monumentaal tempelcomplex in het midden van de tempelstad Angkor Thom (zie Angkor), gebouwd door Jayavarman VII (1181—1219), de laatste grote Khmer-vorst. Een brede toegangsweg op het oosten geeft toegang tot de buitenste omheining (130 m x 140 m) in de vorm van een zuilengalerij onderbroken door toegangspoorten op de vier windrichtingen en torens op de hoeken.

Daarbinnen ligt een tweede gelijkvormig gebouwde omheining (70 m x 80 m). In het centrum bevindt zich een brede ronde torentempel, bestaande uit een ronde stoepa-kern (zie stoepa) en acht kapellen daaromheen.De Bayon is tegelijkertijd een tempel, opgevat als de centrale wereldberg, en een mausoleum waarin de vorst werd bijgezet en vereerd als een godheid. De vele torens (totaal 54) worden bekroond door reusachtige in steen uitgehouwen gezichten, die volgens de iconografische interpretatie de bodhisatva Lokesvara voorstellen, en tevens door hun individuele trekken portretten zijn van Jayavarman. De wanden van de zuilengalerijen dragen reliëfs met voorstellingen van de veldtochten van Jayavarman, m.n. tegen de Campa’s. De reliëfs zijn levendig en spontaan in vergelijking met de vroegere reliëfkunst, maar dragen ook de sporen van de te grote haast waarmee het enorme bouwprogramma van de koning moest worden uitgevoerd. Naast de Bayon ontstonden vele andere bouwwerken en sculpturen, in steen en in brons, veelal boeddhistisch, alle in de zgn. Bayonstijl (1177-1230). Zie Khmer.

LITT. J.Dumarçay, Le Bayon, histoire architecturale du temple (1967).

< >