(Syrisch: Bar-Daisah), Syrisch geleerde, *154 Edessa, ♱222 Edessa. Edessa was een overwegend heidense stad, zij het dat o.a. sterk joodse en christelijke invloeden zich lieten gelden.
Bardesanes ging over tot het christendom en verenigde theologisch denken met antieke kosmologie. Niet alleen in Edessa, maar ook in Armenië heeft Bardesanes het christendom bevorderd.Bardesanes schreef o.a. tegen christenvervolging en tegen Markioon. Daarnaast publiceerde hij astronomische geschriften. Als dichter van 150 ‘psalmen’ werd hij (samen met zijn zoon Harmonios) de vader van de Syrische en daardoor indirect van de Griekse en Latijnse kerkpoëzie. Het bekende De Fato (Boek der wetten der landen) geschreven door Filippos berust op een geschrift van Bardesanes, waarin o.a. wordt gesteld dat de wil noch door de natuur, noch door het fatum wordt vastgelegd.
Naar de maatstaven van de Grieks-Romeinse (katholieke) rijkskerk is Bardesanes ingedeeld bij de Valentiniaanse gnostici. Gnosticus in gewone zin was hij echter niet. Een zich naar Bardesanes noemende sekte bestond in Syrië nog tot in de 10e eeuw. Deze breidde zich uit tot in Chinees Turkestan. Uitgave: H.J.W.Drijvers, The book of the laws of countries, dialogue on the fate of Bardaisan of Edessa (1965).
LITT. T.Jansma, Natuur, lot en vrijheid. Bardesanes, de filosoof der Aramaeërs en zijn images (1969).
