landschap ten zuidwesten van de Kaspische Zee, dat een gebied in Iran en de Sovjetrepubliek omvat.
GESCHIEDENIS.
In de oudheid behoorde Azerbeidzjan resp. tot de rijken van de Meden, de Perzen en dat van Alexander de Grote. Onder de laatste droeg het de naam Atropatene. Van de 2e eeuw v.C. tot de 2e eeuw n.C. behoorde Azerbeidzjan tot het Armeense rijk. Vervolgens ingelijfd bij het Perzië van de Sassaniden, werd het in de 7e eeuw bezet door de Arabieren, die er geen duurzame heerschappij wisten te vestigen. De verturksing van Azerbeidzjan begon in de 11e eeuw, toen het land werd veroverd door de Seltsjoekse Turken. In de eerste helft van de 13e eeuw onderwierpen de Mongolen Azerbeidzjan.
Het is daarna geregeerd door de dynastie van de Ilkhanen. Ten gevolge van de twisten tussen Mongoolse clans werd Azerbeidzjan ca. 1325 een afzonderlijke staat, die tegen het einde van die eeuw door Timoer Lenk onder de voet werd gelopen.
Na de ontbinding van diens rijk werd Azerbeidzjan opnieuw Perzisch. De Perzische heerschappij werd eerst door het Osmaanse en vervolgens door het Russische rijk bedreigd. In het begin van de 19e eeuw veroverde Rusland Bakoe. In 1828 volgde de definitieve Russisch-Perzische grensafbakening, waardoor het noorden Russisch werd en het zuiden Perzisch bleef. Krachtens het BritsRussische verdrag van 1907 geraakte ook ZuidAzerbeidszjan binnen de Russische invloedssfeer.
Ten gevolge van de militaire ineenstorting van Rusland, bezette het Osmaanse rijk Noord-Azerbeidzjan (1918). Na de Turkse capitulatie voor de geallieerden was het noorden onafhankelijk tot het in 1920 door het rode leger werd bezet. NoordAzerbeidzjan werd toen een Sovjetrepubliek. In 1941 bezette de USSR ook Zuid-Azerbeidzjan. Zij riep er een separatistische regering in het leven, maar toen de Sovjettroepen in 1946 onder Amerikaanse druk werden teruggetrokken, kostte het de Perzische autoriteiten weinig moeite om hun gezag te herstellen.
LITT. W.Laqueur, The Soviet Union and the Middle East (1959).
