Adadnirari [Adad is mijn hulp], naam van drie Assyrische koningen.
Adadnirari I (1307 — 1275 v.C.), een der belangrijkste vorsten uit het Middelassyrische rijk, die de heerschappij van Assyrië over Noord-Mesopotamië uitbreidde, o.a. door de verovering van Hanigalbat ten koste van de Hettieten (Hattusili in). Hij streed met Nazimaruttas van Babylonië, zoals we o.a. weten uit een episch verhaal over deze oorlog. Hij is de oudste Assyrische koning van wie annalen bewaard zijn.
Adadnirari II (911-891 v.C.), belangrijk vorst, die wezenlijk bijdroeg tot de bloei van het Nieuwassyrische rijk. Hij streed vooral in het westen om de toegang tot de Middellandse Zee, waar hij in conflict kwam met de jonge Aramese staten; hij veroverde het gebied tot de Chaboer. Ook voerde hij in het noorden en oosten (Nairi) en in het zuiden strijd. Later kwam het tot een vergelijk met Babylonië, door een huwelijk bezegeld. Na zijn zeven veldtochten nam hij de titel ‘koning der wereld’ aan. De grote eponiemencanon (eponiem) begint met zijn regering.
Adadnirari III (810—783 v.C.), een vorst vooral bekend om zijn veldtochten naar Syrië, culminerend in de verovering van Arpad en Damascus (796 v.
C.), waarbij hij tribuut ontving van de Tyriërs, Sidoniërs, Filistijnen en Joas van Israël. Hij streed ook tegen de Meden, Manneeërs en Chaldeeën, waarbij hij de relaties met Babylonië normaliseerde, door de Babylonische góden te vereren en vroeger geroofde godenbeelden terug te geven. De veronderstelling dat de koning, aanvankelijk minderjarig, gedurende de eerste vijf jaren van zijn regime werd gedomineerd door zijn als regentes optredende moeder Semiramis is ongegrond gebleken.
LITT. J.Seidman, Die Inschriften Adadniraris II (1935); A.K.Grayson, Assyrian royal inscriptions i (1972; p.57—78); H.Tadmor, The historical inscriptions of Adad-nirari in (in: Iraq 35, 1973); W. Schramm, Einleitung in die assyrischen Königsinschriften II (1973).
