China; 2,5 m.
Synoniem: R. índica var. frágrans THORY, R. indica var. odoratíssima LINDL., R. chinénsis var. frágrans REHD., R. théa SAVE Hoog opgroeiende struik met rankende twijgen, 5-7-tallige bladeren met scherp gezaagde, glanzend groene blaadjes, in Juni-September bloeiend met gele of crème-witte bloemen, alleenstaand of weinige bijeen.
Ook deze soort komt bij ons niet of zeer zelden voor, doch is van groot belang, omdat zij de stamvorm is van de thee- en theehybriderozen.
Rósa odoráta onderscheidt zich van R. sinénsis niet alleen door de kleur en heerlijke geur der bloemen, doch ook door gaafrandige of aan de top zeer zwak getande steunblaadjes en gaafrandige kelkslippen, terwijl de bottels niet als bij R.sinénsis meer ovaal gevormd zijn, doch enigszins platrond.
In de eerste plaats behoren hiertoe de theerozen, waarvan nog slechts weinige in de sortimenten der kwekers voorkomen, omdat zij minder winterhard zijn dan de theehybriden, oorspronkelijk kruisingen van theerozen met hybriden uit andere groepen zoals Remontantrozen en andere.
Tot de echte theerozen rekenen wij „Maréchal Niel” PRADEL, een niet winterharde klimroos met glanzend groene bladeren en heerlijk ruikende, zwavelgele bloemen; werd vroeger op buitenplaatsen onder glas gekweekt.
Eveneens „Gloire de Dyon” JACETOT, goed winterhard en hoog opgroeiend, met glanzend groene bladeren en ruikende, zalmkleurig-gele bloemen aan korte bloemstelen; „Mme Bérard” LEVET, groeit niet zo hoog en heeft zalmkleurig-rose getinte bloemen, terwijl „Mme Jules Gravereaux” SOUPERT et NOTTING hoger opgroeit en zeer rijk bloeit met goed gevulde, geel met perzikkleurig rose getinte bloemen.
De laatste jaren is de groep der theehybriden zo omvangrijk geworden, met zoveel verschillen in vorm, kleur en geur der bloemen, dat zij geheel de andere groepen der hybridenrozen heeft verdrongen, temeer omdat zij sterker zijn dan de theerozen, gedrongener groeien en beter doorbloeien dan de Remontantrozen.
Naast de reeds eerder vermelde Polyántha- en Floribunda rozen worden zij dan ook zeer veel aangeplant in grote groepen en de rankende vormen voor beplanting van loofgangen, hekwerken, muren of priëlen, terwijl de daarvoor geschikte vormen ook als stamroos worden gekweekt.
Ieder jaar wordt het sortiment van de thee-hybriden uitgebreid, ook met aanwinsten van onze Nederlandse rozenkwekers; een volledige lijst is daarom niet te geven en ik volsta dan ook met een keuze van de meest uiteenlopende vormen, waaronder zich bevinden de nieuwe aanwinsten van de laatste jaren naast enkele oudere hybriden.
„Alaska” MEILLAND (Joanna Hill X Mme Joseph Perraud); sterke opgaand groeiende struik; bloeit met ruikende ivoorwitte bloemen met 40-60 bloembladen, deze aan de buitenzijde iets rosé getint.
„Altesse” MEILLAND (Vercors X Léonie Colombier);
opgaand groeiend; bloem zeer groot, bijna rond, met 35-40 bloembladen, aardbeirood met karmijnrode weerschijn, iets ruikend.
„Amitié” MALLERIN (Mandalay X Schéhérazade);
bloeit zeer rijk met grote koperkleurig oranje-gele bloemen; bloembladen aan de buitenzijde oranjekleurig.
„Betty Uprichard” A.DICKSON (afkomst onbekend);
zeer sterk en opgaand groeiend met heldergroene bladeren; bloemen halfgevuld, 20 bloembladen, zalmkleurig rose met koperkleurige weerschijn.
„Cannes Festival” MEILLAND (Peace X Princes Beatrix); opgaand groeiend met glanzend donkergroene bladeren; bloemen groot, goed gevuld, 35 bloembladen, goed ruikend, geel met licht amberkleurige gloed.
„Charles Mallerin” MEILLAND (Rome Glory X Congo X Tassiri); hoog opgroeiend, met lederachtige donkergroene bladeren; bloemen zeer donker fluweelrood, 35-40 bloembladen, deze meer afgerond.
„Comtesse Vandal” M.LEENDERS (Ophelia X Mrs Aaron Ward X Souvenir de Claudius Pernet); bloemen in knop zeer mooi koperkleurig oranje, later zalmkleurig rose met koperkleurige weerschijn.
„Confldence” MEILLAND (Peace X Michèle Meilland);
opgaand groeiend; bladeren glanzend donkergroen;
bloemen zeer groot, met 28 bloembladen, zachtrose, aan de top der bloembladen lichtrose.
„Covent Garden” B.R.CANT (afkomst onbekend);
struiken zeer sterk vertakt, met glanzend heldergroene bladeren; bloemen goed opstaand, donker karmijnrood.
„Dame Edith Helen” A. DICKSON (afkomst onbekend);
sterk groeiend, met stevige glanzend groene bladeren; bloemen groot, rechtopstaand, oud-rose, iets ruikend.
„Danielle Darrieux” GAUJARD (afkomst onbekend);
bloemen zeer groot, goed gevuld, zalmkleurig met iets geel getint, ruikend.
„Demain” MALLERIN (Mr Pierre S. du Pont X Dr Kirtz); zeer sterk opgaand groeiend met half gevulde kardinaal-rode bloemen, iets geel in centrum en aan top der bloembladen.
„Ena Harkness” NORMAN (Crimson Glory X Southport); sterk opgaand groeiend; bloemen half gevuld, 22 bloembladen, karmijnrood, zeer welriekend.
„Etoile de Hollande” H.A. VERSCHUREN (Gen. Mac Arthur x Hadley); een van de goede donkerrood bloeiende rozen, 35-45 bloembladen, zeer rijk bloeiend en niet verkleurend.
„Fanny Blankers Koen” J.VERSCHUREN (Talisman X ?); bloemen in knop lang gepunt, groot, half gevuld, 16 bloembladen, geel met rood, zeer welriekend.
„General Mac Arthur” E.G.HILL (afkomst niet bekend); een oudere, doch nog een goede perkroos, sterk groeiend met welriekende scharlakenrode bloemen, zeer lang doorbloeiend.
„Golden Scepter” (Spek’s Yellow) VERSCHUREN-PECHTOLD, (Golden Rapture X ?); bloemen in knop gepunt, goed gevuld, 35 bloembladen, diepgeel, welriekend.
„Gooiland Beauty” G.A.VAN ROSSUM {Sunburst X Golden Embleem); bladeren mooi glanzend groen, bloemen half gevuld, oranjekleurig met goudgele meeldraden.
„Grand’Mère Jenny” MEILLAND {Peace X Signora);
mooi opgaand groeiend met glanzend groene bladeren; bloemen in knop gepunt, later een zeer grote en brede bloem vormend met 10-12 afgeronde bloembladen, indisch geel, naar de top der bloembladen in zachtrood overgaand.
„Ida Mc Cracken” NORMAN {Ethel Somerset X Mrs Sam Mc Gredy); bladeren stevig, glanzend groen;
bloemen gevuld, 25-30 bloembladen, zalmkleurig en koraalrood, welriekend.
„Jhr Mr G.Sandberg” BUISMAN {Christine X Mrs Wemyss Quin); goed winterhard en zeer rijkbloeiend met welriekende donkergele bloemen.
„Kaiserin Augusta Victoria” P. LAMBERT (Coquette de Lyon X Lady Marie Fitzwilliam); bloemen in knop crème-wit, gepunt, later zeer mooi gevormd met 100 bloembladen, zwak ruikend en zuiver wit; wel een van de zwakste vormen.
„Marrakech” MEILLAND {Rome Glory X Tassin); opgaand groeiend met stevige glanzend groene bladeren; bloemen goed gevuld, scharlaken-rood.
„Mevr. G.A.v. Rossum” VAN ROSSUM (Souvenir de Claudius Pernet X Georgeous); jonge bladeren mooi bronskleurig getint; bloemen zeer welriekend, abrikooskleurig oranje met goudgeel centrum.
„Michèle Meiiland” MEILLAND {Joanne Hill X Peace);
bloem zeer mooi gevormd, lila-rose en zalmkleurig genuanceerd.
„Mme Butterfly” E.G.HILL (sport van Ophelia); zeer sterk groeiend en rijkbloeiend met zachtrose en goud-geel genuanceerde bloemen aan sterke goed opstaande bloemstelen.
„Mme Caroline Testout” PERNET-DUCHER (Mme de Tartas X Lady Marie Fitzwilliam); een van de oudere, doch nog steeds aangeplante theehybriden; vormt een breed uitgroeiende struik met zeer grote goed gevulde satijnrose bloemen, in het centrum iets donkerrose.
„Peace” F.MEILLAND {Joanne Hill X (Charles P. Kilham X Marg. Mc Gredy)); bloemen zeer groot, dicht gevuld en welriekend, 40-45 bloembladen, kanariegeel, naar de rand der bloembladen in rose overgaand.
„Pigalle” MEILLAND (Fantastique X Boudoir); compact groeiende struik met bronskleurig getinte jonge bladeren; bloemen zeer groot en open, zeer breed, 60-65 bloembladen, deze sterk naar buiten omgekruld, purperrood met magenta, naar de rand toe lichter wordend.
„Princes Beatrix” BUISMAN (Heinrich Wendland X Max Krause); sterk groeiend, met bronskleurige bladeren; bloemen groot, oranjekleurig, in het centrum abrikooskleurig.
„Printemps” MALLERIN (Trylon X Mazier); sterk groeiende struik met donkergroene bladeren; bloemen groot, goed gevuld en welriekend, oud-rose met lichtrood, aan de buitenzijde iets geelachtig getint.
„Rapture” TRAENDLY et SCHENCK (sport van Mme Butterfly); bloemen abrikooskleurig, aan de rand der bloembladen iets rose getint.
„Serenade” BOERNER (Sonate X R.M.S.Queen Mary);
bloemen in knop oranje, later oranje met koraalrood, welriekend.
„Signora” AICARDI (Julien Potin X Sensation); sterk groeiende struik met grote donkergroene bladeren;
bloemen in knop donker oranje, later zeer groot, 27 bloembladen, zalmkleurig oranje, de buitenzijde der bloembladen magentarose.
„Souvenir de Georges Pernet” PERNET-DUCHER (? X Mme Edouard Herriot); zeer grote goed gevulde bloem, 31 bloembladen, donkerrose met geel, de top der bloembladen licht karmijnrood.
„Souvenir de Jacques Verschuren” . J. VERSCHUREN (Katharine Pechtold X Orange Delight); bladeren lederachtig, donkergroen; bloemen zeer groot, bruin-oranje.
„Symphonie” C.WEIGAND (Frau Karl Druschki X Souv. de Claudius Pernet); zeer sterk groeiende struik met glanzend groene bladeren; bloemen in knop bijna rond, later zeer groot, met 25 zeer brede bloembladen, zijdeachtig rose met donkerrose nuancering, zeer welriekend.
„Texas Centennial” WATKINS (sport President Herbert Hoover)', breed uitgroeiende struik; bloemen in knop gepunt, zalmkleurig oranje, geopend vermiljoen rood met iets goudgeel.
„Tzigane” MEILLAND (Peace X J.B.Meilland); opgaand groeiend met glanzend groene bladeren; bloemen goed gevuld, 30-35 bloembladen, scharlakenrood, met geel centrum, de achterzijde der bloembladen mat chroomgeel.
Klim-theehybriderozen zijn: Climbing Better Times, Cl. Betty Uprichard, Cl. Comtesse Vandal, Cl. Dame Edith Helen, Cl. Independence Day, Cl. Michèle Meilland, Cl. Peace, enz.; zij wijken in de kleur der bloemen niet af van de onder die namen genoemde struikrozen.
Verder kunnen nog tot deze groep worden gerekend;
„Elegance” BROWNELL (Glenn Dale X Mary Wallace X Miss Lolita Armour); zeer sterk groeiend; bloemen in knop lang gepunt, opengaand goed gevuld, geel, de rand der bloembladen iets lichter.
„Guinée” MALLERIN (Souvenir de Claudius Denoyel X Ami Quinard); groeit zeer sterk met stevige glanzend groene bladeren; bloemen groot, zeer welriekend, glanzend zwart-rood.
„Love” B.CARON (Hadley X Ami Quinard); bladeren stevig, glanzend donkergroen, bloemen scharlakenrood, zeer welriekend, in weinigbloemige tuilen.
„Sungold” THOMAS (Margaret Anderson X Climbing Souvenir de Claudius Pernet); zeer lang doorbloeiend;
bloem in knop lang gepunt, open goed gevuld, helder goud-geel.
