Gepubliceerd op 05-06-2021

Iraans-amerikaans arbitragetribunaal

betekenis & definitie

(Iran-United States Claims Tribunal), tribunaal dat zijn oorsprong vindt in het complex van overeenkomsten dat beoogde een vreedzame regeling te treffen voor de gevolgen van het conflict tussen Iran en de VS, dat o.a. was geculmineerd in de gijzeling van Amerikaans ambassadepersoneel in 1979. De bovenbedoelde overeenkomsten zijn vervat in een aantal eenzijdige verklaringen van de regering van Algerije waarmee Iran en de VS in jan. 1981 hun instemming betuigden.

Eén van deze verklaringen is die inzake de afhandeling van vorderingen van de regeringen van de VS en van Iran.Het tribunaal is gevestigd te ’s-Gravenhage. Het bezit op grond van diverse bepalingen in de overeenkomsten rechtsmacht in geschillen tussen de twee staten, en ook in geval van vorderingen van staatsburgers van de ene staat tegen de andere. Een van de unieke aspecten van de rechtsgang voor het tribunaal is het feit dat bij de laatstgenoemde categorie de desbetreffende particulier zijn vordering (mits boven een bepaald minimumbedrag) zelfstandig kan voorbrengen. Dit is in tegenstelling tot hetgeen in het verleden gebruikelijk was, nl. dat de staat om wiens staatsburger het gaat, formeel voor de vordering opkomt en deze op eigen naam voorbrengt. Dit aspect en het feit dat de overeenkomsten van Algiers de handelsarbitrageregels van de VN Commissie voor het Internationale Handelsrecht (UNCITRAL) op de werkzaamheden van het tribunaal toepasselijk hebben' verklaard, hebben in sommige kringen de mening doen post vatten dat het tribunaal veeleer is te beschouwen als een privaatrechtelijk arbitragecollege dan als een in wezen volkenrechtelijk tribunaal. Deze classificatie heeft praktische consequenties voor het recht.

Iran en de VS wijzen elk een derde van het aantal arbiters aan, terwijl deze op hun beurt het overige derde deel aanwijzen. Dienovereenkomstig bestaat het tribunaal nu uit drie Iraniërs, drie Amerikanen, en drie arbiters van andere landen, onder wie de president.

< >