v., 4. gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van door rechterlijk vonnis opgelegde straf. © Tot 1976 was in Nederland het Gratiebesluit van 1887 (gewijzigd in 1932) van kracht. Dit besluit werd echter als verouderd ervaren, m.n. omdat het niet voorzag in de inmiddels gegroeide justitiële praktijk van voorwaardelijke gratiëringen.
Om deze praktijk te formaliseren werd de Gratieregeling 1976 ingevoerd. De voorwaarden die aan gratie worden verbonden, kunnen b.v. omvatten dat de veroordeelde zich onthoudt van het plegen van strafbare feiten of dat hij de aanwijzing van een reclasseringsinstelling opvolgt. Een bijzondere voorwaarde kan zijn, dat de gegratieerde wordt verplicht een geldsom aan de schatkist te betalen en/ of het eventuele slachtoffer geheel of gedeeltelijk schadeloos te stellen. De Gratieregeling 1976 sluit daarmee aan bij andere wijzigingen in het Ned. strafstelsel (→ gevangenis). De minister van Justitie is bevoegd de voorwaarden aan te vullen of te wijzigen en de voorwaardelijke gratiëring te herroepen.
