Incomplete clade; verzameling organismen die van dezelfde voorouder afstammen, maar een groep vormen die niet alle afstammelingen van die voorouder bevat
Parafyletische groep staat tegenover monofyletische groep. In beide groepen zitten taxa; meestal zijn dit soorten, maar het kunnen ook hogere categorieën zijn zoals families. In algemene termen spreekt men ook wel van “operationele taxonomische eenheden” (OTU’s).
Om monofyletisch te zijn moeten de taxa aan twee criteria voldoen: gezamenlijke afstamming en compleetheid. Als aan het tweede criterium niet voldaan wordt is de groep parafyletisch, d.w.z. een incomplete clade. Zo is bijvoorbeeld de klasse Reptilia een parafyletische groep omdat vogels afstammen van reptielen en niet inbegrepen zijn in de klasse Reptilia. De klasse Crustacea (kreeftachtigen) is parafyletisch omdat insecten afstammen van kreeftachtigen en toch als aparte klasse benoemd worden.
Volgens een strikt cladistisch standpunt moet “parafylie” vermeden worden. Dat zou betekenen dat benamingen als Reptilia en Crustacea vervangen worden door “Panreptilia” (reptielen inclusief vogels) en “Pancrustacea” (kreeftachtigen inclusief insecten). Maar de termen Reptilia en Crustacea zijn zo ingeburgerd dat men dit niet doet. Daarbij speelt mee dat de reptielen in ecologische zin een homogene groep vormen terwijl de vogels een heel eigen levenswijze hebben. Hetzelfde geldt voor kreeftachtigen en insekten. Bovendien blijkt dat een strikte hantering van het cladististisch standpunt leidt tot een wildgroei van namen voor allerlei onderverdelingen.
De begrippen monofyletische en parafyletische groep refereren aan de meest recente voorouder van de groep. Door de voorouder verder weg te kiezen wordt een monofyletische groep parafyletisch. Bijvoorbeeld, de mensapen zijn monofyletisch ten opzichte van de voorouder van de Hominoidea, maar parafyletisch ten opzichte van de voorouder van de Catarrhini (apen van de Oude Wereld).
