Encyclopedie van de evolutiebiologie

Prof. Nico M. van Straalen (2019)

Gepubliceerd op 10-09-2019

Mentum

betekenis & definitie

Kin; vóór de snijtanden uitstekende gedeelte van de onderkaak

De kin is een typische autapomorfie van Homo sapiens, d.w.z. hij komt alleen bij de mens voor, zelfs niet bij de aan ons meest verwante mensachtigen, neanderthaler en Denisova-mens. Van de neanderthaler kennen we verschillende fossiele onderkaken zoals van de “Oude Man van La Chapelle” en het “Kind van Sclayn”, waaruit duidelijk blijkt dat de onderkaak onder de voortanden naar achteren terugloopt. Dit is ook het geval bij de Denisova-mens, blijkens een in 2019 geïdentificeerde fossiele mandibula van 160 ka oud, gevonden in Tibet.

Het vooruitsteken van de kin heeft te maken met het naar achteren treden van de dentale boog, een trend die al begon bij Homo erectus en bij de mens het verst is voortgeschreden, in samenhang met het orthognaath worden van het aangezicht.

Het ligament (symfyse) dat de linker en rechter mandibula aan de voorkant verbindt splitst naar beneden toe in tweeën waardoor een driehoekige protuberantie (“bobbel”) zichtbaar is die bij de man meer geprononceerd is dan bij de vrouw.

Ondanks dat het mentum als een typisch diagnostisch kenmerk gezien wordt waarmee altijd neanderthalerfossielen van menselijke fossielen te onderscheiden zijn is er toch variatie. De Indonesische paleontoloog Teuku Jacob heeft erop gewezen dat verschillende volkeren van de oostelijke eilanden van de Maleise archipel geen duidelijke kin hebben. Dit was een discussiepunt bij de identificatie van de Floresmens. De Australische onderzoekers die de Floresmens opgroeven zagen in de afwezigheid van een kin het bewijs dat het geen Homo sapiens kon zijn. Volgens Jacob was dat echter geen argument.